Bakterie a rany przewlekłe

Czytając o ranach przewlekłych, często spotykamy się z określeniem „biofilm”. Badania nad nim trwają od dziesięcioleci i już dawno zauważono, że to właśnie on odpowiada za większość zakażeń. Czym jest biofilm? To biologiczna membrana, skupisko różnego rodzaju mikroorganizmów, które przywierają do powierzchni, zostają otoczone ochronną warstwą śluzu, dzięki czemu stają się bardziej odporne na czynniki zewnętrzne. Czyli w naszym przypadku- na leczenie. Okazuje się, że bakterie, bytujące w biofilmie, zaczynają ze sobą współpracować, chronić wzajemnie, zwiększając swoją odporność na leki i antybiotyki. Mają też niebywałą zdolność do odbudowywania się. Występowanie błony biologicznej jest powszechne i stanowi poważny problem w leczeniu ran. Szacuje się, że biofilm odpowiada za 80% zakażeń szpitalnych. Zerwana ciągłość skóry stwarza idealne środowisko do tworzenia się warstwy bakterii. Co gorsze, bakterie bytujące w biofilmie trudno zdiagnozować, bo „chowają” się w matrycy i niełatwo je hodować w warunkach laboratoryjnych.  Jak rozpoznać obecność biofilmu w ranie? Jak napisaliśmy wcześniej, wymaz i badania laboratoryjne, mogą nie dać wiarygodnych wyników. Najlepszą diagnostyką jest uważna obserwacja rany. Obszar zajęty biofilmem posiada powłokę fibrynową, zaczyna być bardziej połyskliwy. Zwiększa się wysięk z rany, pojawia się nieprzyjemny zapach.Leczenie rany z biofilmem jest uciążliwe i długotrwałe.Oprócz zahamowania gojenia, występuje zagrożenie rozprzestrzenienia się zakażenia po organizmie chorego, nawrotów infekcji, pojawienia się zakażeń krzyżowych…Proces pozbywania się biofilmu polega  na połączonej terapii. Zalecane jest  częste chirurgiczne oczyszczanie rany. To agresywna metoda, pozwalająca pozbyć się zniszczonych, martwych tkanek, stanowiących pożywkę dla bakterii, jednocześnie pozbywając się samych skupisk bakterii. Ponieważ biofilm może szybko się odbudować, oczyszczanie należy połączyć ze stosowaniem środków antyseptycznych, przeciwbiofilmowych i bardzo często- z antybiotykoterapią. Walka z biofilmem jest żmudna. Jeśli tę walką rozpoczniemy zbyt późno, pozwolimy na połączenie się bakterii, trwałe przylgnięcie…ryzykujemy ciągłe nawracanie zakażenia, które coraz trudniej będzie leczyć.  Odpowiednia higiena, właściwie dobrane antyseptyki, częste oczyszczanie ran i bardzo szybka reakcja na niepokojące objawy- te czynniki ograniczają niebezpieczeństwo tworzenia się błony bakteryjnej.